Hoe voer je een haalbaarheidsonderzoek uit
Wat is een haalbaarheidsonderzoek?
In eenvoudige bewoordingen stelt dit onderzoek vast of een project haalbaar is, wat betekent dat het praktisch is, mogelijk om af te ronden en een succesvol resultaat zal opleveren. Succes wordt over het algemeen gedefinieerd als het geven van wat de klant nodig heeft om voldoende rendement te halen uit de investering.
Een haalbaarheidsonderzoek is bedoeld om vast te stellen of het project een succes kan worden en of het bedrijf dat het project ontwikkelt dit succes kan behalen. Typische processen volgens de principes van een SWOT-analyse, kijkend naar de sterke en zwakke punten, de kansen en bedreigingen.
De output van de activiteit moet het bewijs zijn voor de go- of no-go-beslissing voor het project en, in het geval van een go, alle aanvullende resources of capaciteiten die het bedrijf nodig heeft om te voldoen aan alle veronderstellingen en voorwaarden die aan de beslissing ten grondslag liggen.
Wat is een pre-haalbaarheidsonderzoek?
Je kunt de term pre-haalbaarheidsonderzoek ook tegenkomen. Wat wordt er precies bedoeld met deze term?
Dit is het proces van een concept opzetten voor een project en het analyseren van de verschillende bedrijfsscenario's die kunnen worden omarmd om dat project te realiseren.
Als er meerdere opties mogelijk zijn, zal de pre-haalbaarheidsstudie bepalen welke optie de beste technische en financiële resultaten zullen opleveren en of dit past bij de strategische doelstellingen van het bedrijf. Deze optie wordt vervolgens meegenomen voor een meer diepgaande analyse in het hoofdonderzoek.
Hoe voer je een haalbaarheidsonderzoek uit
Het onderzoek kan het beste worden uitgevoerd als een stapsgewijs proces. Elke stap biedt het bedrijf de mogelijkheid om de haalbaarheid in elke fase te beoordelen en ervoor te kiezen het proces te stoppen als een no-go-beslissing waarschijnlijk is.
Het onderzoek moet de volgende stappen volgen:
Scope van het onderzoek
Voorlopige haalbaarheidsanalyse
Financiële analyse
Marktonderzoek
Operationele planning
Financiële planning
Risico analyse
Projectevaluatie
De stappen van een haalbaarheidsstudie
Elk van de hierboven genoemde stappen bepaalt de voortgang voor het voltooien van het haalbaarheidsonderzoek. Uit de business case blijkt wat het bedrijf voor de eindklant wil gaan doen. Het doel is om vast te stellen of de doelstellingen van de business case kunnen worden gerealiseerd.
1. Scope van het onderzoek
Een haalbaarheidsonderzoek kan vele doelstellingen hebben, van technische haalbaarheid tot financiële haalbaarheid.
Het is belangrijk dat de scope van het onderzoek duidelijk wordt vastgelegd en dat alle belanghebbenden het met elkaar eens zijn om te voorkomen dat er belangrijke punten ontbreken die later rampzalig blijken voor het succes van het project.
Als je erachter komt dat het bedrijf niet over de juiste ontwikkelingstools beschikt voordat het project is begonnen, kan dit leiden tot extra kosten die de financiële haalbaarheid van het project in gevaar brengen.
2. Voorlopige haalbaarheidsanalyse
De analyse begint met een vooronderzoek van de markt voor het geplande product of dienst. Het project moet iets opleveren waarvoor een marktbehoefte bestaat om succesvol te zijn.
Het moet een onbenutte vraag zijn of het geplande product of dienst moet beter zijn dan de bestaande producten of diensten die op dit moment aan deze vraag voldoen.
Beter als in goedkoper, sneller, gebruiksvriendelijker of een andere factor zijn die genoeg impact heeft om de eindklanten te overtuigen om van een gevestigd product of dienst af te stappen naar jouw nieuwe product of dienst.
3. Financiële analyse
De financiële analyse zal bekijken hoeveel het gaat kosten om het nieuwe product of de nieuwe dienst te produceren en de voorspelde inkomstenstromen op basis van de voorlopige analyse van de marktvraag en prijspunten.
Dit geeft een indicatie van de benodigde investering, cashflow profielen en het uiteindelijke rendement op de investering.
De analyse bevat de haalbaarheid van het verkrijgen van de vereiste investering en eventuele projectvereisten voor vroege prototypes ter ondersteuning van tussentijdse investeringen of MVP om inkomstenstromen te genereren tijdens de ontwikkeling van het project.
4. Marktonderzoek
Het doel van het marktonderzoek is om de aannames in de financiële analyse te verifiëren op het gebied van demografische gegevens van klanten, vraag- en aanbodprofielen, prijsstelling van producten of diensten, leveringsschema's en groeipotentieel.
Dit vereist een uitgebreide concurrentieanalyse om te verifiëren dat de voorspelde vraag haalbaar is, zowel voor concurrenten die actief zijn op de markt als voor potentiële concurrenten waarvan bekend is of waarvan wordt aangenomen dat ze concurrerende producten of diensten ontwikkelen.
De resultaten van het marktonderzoek worden verfijnd tot omzetvoorspellingen die kunnen worden teruggekoppeld in de financiële analyse voor een beoordeling van de impact van de veranderingen. De resultaten zullen ook de marketingstrategie en de planning van de verkoop sturen op basis van belangrijke mijlpaal data.
5. Operationele planning
Wanneer de voorbereiding van het financiële en marketing aspect is afgerond kan de operationele planning beginnen. Deze stap zet een organisatorische, technologische en ontwikkelingsplanning uiteen. Deze zijn nodig om de uitvoering van het project binnen de gestelde termijnen te realiseren.
Organisatorische planning zal de benodigde resources afwegen tegen de bestaande organisatiestructuur. Het doel is om eventuele tekorten aan resources of faciliteiten aan het licht te brengen. Om deze problemen op te lossen, zijn investeringen of uitbesteding nodig. De planning zal ook bestaande vaardigheden en capaciteiten afwegen tegen de projectvereisten, waarbij eventuele gebreken worden geïdentificeerd.
Technologische planning zal specifieke projectvereisten vergelijken met bestaande technologische capaciteiten, waarbij wordt vastgesteld waar nieuwe technologische capaciteit moet worden verworven, gekocht, geleasd of uitbesteed aan derden.
- Ontwikkelingsplanning geeft aan welke processen en methodologieën het beste voldoen aan de projectvereisten en ontwikkelt plannen die product- of servicecapaciteit vereisen op alle delivery punten, gedreven door programmamijlpalen, marketingstrategie en klantverwachtingen.
6. Financiële planning
De resultaten van de operationele planning levert een gedetailleerde kostenberekeningen op voor de uitvoering van het project. Dit omvat de kosten voor het verwerven van de benodigde resources en capaciteiten, leverancierskosten en investeringen.
De resultaten van de operationele planning worden verder verfijnd tot omzetvoorspellingen die kunnen worden teruggekoppeld in de financiële analyse voor een beoordeling van de impact van de verwachte kosten. De resultaten zullen ook van invloed zijn op de marketingstrategie en benodigde externe investering.
7. Risico analyse
Een kwetsbaarheidsanalyse zal kijken naar de output van de planningsprocessen en kritische bedreigingen voor het project identificeren.
De resultaten zullen een aantal aannemelijke risico's voor het project voortbrengen die vervolgens kunnen worden beoordeeld aan de hand van de risicobereidheid van het bedrijf. De risico's die te groot worden bevonden, kunnen worden verkleind of weggenomen door middel van een noodplanning en risicobeperkende strategieën.
De risicoanalyse is voltooid wanneer alle aannemelijke risico's zijn vastgesteld en zijn geëlimineerd, teruggebracht tot een acceptabel niveau of door de belanghebbenden erkend en geaccepteerd.
8. Projectevaluatie
De laatste stap in het haalbaarheidsonderzoek is de formele beoordeling van al het materiaal door de belanghebbenden en een overeengekomen go- of no-go-beslissing. Deze beslissing is gebaseerd op de voorgaande stappen, rekening houdend met de tactische doelstellingen van het bedrijf en de strategische doelen voor de lange termijn.
Voorbeeld van een haalbaarheidsonderzoek
Dus hoe schrijf je een haalbaarheidsonderzoek?
De uitgeschreven bevindingen hebben meestal de volgende structuur, dit kan een voorbeeld zijn voor je eigen haalbaarheidsonderzoek:
1. Samenvatting
- Een beschrijving van het project, het proces van het haalbaarheidsonderzoek en de overeengekomen scope van het onderzoek.
2. Product-/dienstbeschrijving
- Een beschrijving van het product of de dienst die het project zal opleveren.
3. Operationele overwegingen
- Een overzicht van de organisatie met betrekking tot faciliteiten en resources die nodig zijn om het project te voltooien, bevat wat momenteel beschikbaar is en wat dus nog extra benodigd is.
- Een overzicht van de technologie met betrekking tot de benodigde apparatuur, tools en vaardigheden, inclusief welke resources en capaciteiten moeten worden aangeschaft of uitbesteed.
- Een overzicht van ontwikkelingsprocessen met betrekking tot tools, vaardigheden, capaciteiten en resources die nodig zijn om het project af te ronden, inclusief wat momenteel beschikbaar is en wat dus nog extra benodigd is.
- Deze sectie moet de aankoop-, leasing- en opleidingskosten bevatten die samenhangen met de operationele factoren die momenteel niet beschikbaar zijn.
4. Marktsegmentatie
- Analyse van de markt voor het product of de dienst, het definiëren van demografische doelgroepen, concurrenten, groeipotentieel en bestaande naamsbekendheid die kan worden gebruikt.
5. Marketingstrategie
- Gedetailleerde strategie voor het op de markt brengen van het product of dienst, inclusief eventuele marketing vereisten voor prototypes of MVP en verkoopplannen.
6. Resource planning
- Het identificeren van personeelsvereisten en het analyseren aan de hand van de organisatiestructuur om eventuele wervings- of opleidingsvereisten vast te leggen.
7. Projectplanning
- Definiëren van belangrijke mijlpalen, taakverdeling en algemene deadlines met aandacht voor vereiste resources, belangrijke richtingen, taakvereisten en vereiste programma data.
8. Financiële prognoses
- Een overzicht van initiële en tussentijdse benodigde investeringen, kostenspecificaties, uitgaveprofielen en verwachte inkomsten om een cashflow prognoses te maken en het verwachte rendement op de investering in kaart te brengen.
9. Risico analyse
- Een overzicht van alle significante en aannemelijke risico's voor succes van het project, samen met gepland risicomanagement en akkoord van de belanghebbenden voor het accepteren van die risico's die niet kunnen worden geëlimineerd of teruggebracht tot een acceptabel niveau, onder de risicobereidheid van het bedrijf.
10. Noodplanning
- Voor elk significant risico dat onomstotelijk in de risico analyse is opgenomen, wordt een plan van aanpak opgesteld voor het geval het risico zich voordoet.
11. Bevindingen en aanbevelingen
- De conclusies van het onderzoek zijn duidelijk uiteengezet om de besluitvorming te vergemakkelijken en de aanbevelingen die moeten worden uitgevoerd om de bevindingen te ondersteunen.
Wat is het doel van een haalbaarheidsonderzoek?
Dit onderzoek kan verschillende doelen vervullen; de scope van het onderzoek moet worden gedefinieerd en overeengekomen met alle belanghebbenden voordat een gedetailleerde analyse wordt uitgevoerd.
Meestal is een haalbaarheidsonderzoek voor een of meer van de volgende doeleinden en zal antwoord geven op bijbehorende relevante vragen.
1. Financiële haalbaarheid
- Welke initiële investering is nodig en is deze beschikbaar?
- Welke financiële middelen zijn nodig en zijn deze beschikbaar?
- Wat zal het verwachte rendement op de investering zijn en is dit voldoende?
2. Technische haalbaarheid
- Wat voor infrastructuur is er nodig en is deze beschikbaar?
- Welke ontwikkeltools zijn nodig en zijn deze beschikbaar?
- Welke ontwikkelvaardigheden zijn nodig en hebben we die?
- Welke technologieën zijn nodig en zijn deze beschikbaar?
- Welke faciliteiten zijn nodig en zijn deze beschikbaar?
3. Markthaalbaarheid
- Is er een onverzadigde markt voor het eindproduct of de dienst en wat is het groeipotentieel?
- Wat zijn de demografische gegevens van de doelgroep en is dit voldoende?
- Zijn de concurrenten op de markt dominant of kwetsbaar?
- Heeft het eindproduct of de dienst unique selling points?
- Wat is de marketingstrategie en is deze haalbaar?
- Wat zijn de verwachte verkopen en is dit voldoende?
4. Organisatorische haalbaarheid
- Is het bedrijf in staat om het project op tijd en binnen het budget af te ronden?
- Heeft het bedrijf de benodigde resources en vaardigheden om het project te realiseren?
- Heeft het bedrijf de juiste structuur en bestuur om het project te realiseren?
Waarom mislukken haalbaarheidsonderzoeken?
Haalbaarheidsonderzoeken helpen verkeerde beslissingen van bedrijven te voorkomen, projecten aan te nemen die technisch niet haalbaar zijn of producten te produceren waar helemaal geen markt voor is.
Het onderzoek goed uitvoeren is essentieel voor de toekomstige levensvatbaarheid en de mogelijke winst van het bedrijf. Dan gaan we het nu hebben over de meest gemaakte fouten in de haalbaarheidsonderzoeken van de markt?
Wat zijn de meest voorkomende valkuilen?
Het grootste probleem is dat er onvoldoende aandacht wordt besteed aan het onderzoek.
Haalbaarheidsonderzoeken moeten worden beschouwd als een op zichzelf staand project, waarvoor het management het proces moet leiden en voldoende resources nodig heeft om de doelstellingen te bereiken. Zonder voldoende tijd en middelen is het onderzoek zinloos en komt de integriteit van de besluitvormingsprocessen in gevaar.
Enkele andere veel voorkomende valkuilen die we hebben gezien wanneer bedrijven deze onderzoeken uitvoeren, zijn:
- Het onderzoek moet een duidelijke en volledige scope hebben om te voorkomen dat essentiële factoren die het besluitvormingsproces beïnvloeden, worden weggelaten. Belangrijke onderdelen en vaardigheden die nodig zijn om het project te voltooien, mogen niet over het hoofd worden gezien.
- Het onderzoek moet alle belanghebbenden voor het project betrekken en niet alleen binnen het bedrijf kijken. Niet goed luisteren naar de beoogde gebruikers of vertegenwoordigers kan ertoe leiden dat je essentiële informatie mist die de uitkomst van het onderzoek beïnvloedt.
- De belanghebbenden moeten alle meningen omarmen en geen standpunten verwerpen die niet overeenkomen met de algehele visie om te voorkomen dat een geforceerde go of no-go-beslissing het onderzoek nadelig beïnvloedt door de beslissing te versnellen.
Waar het op neerkomt
Een haalbaarheidsonderzoek is een belangrijke stap om het succes van een project te verzekeren.
Het maakt niet uit hoe briljant het ontwikkelteam is en hoe ervaren het projectmanagement is. Als een project niet haalbaar is, kan het per definitie geen succes worden.
Het onderzoek is een beoordeling van de uitvoerbaarheid van een project voordat het project daadwerkelijk is gestart.
- Het legt de gebreken vast tussen wat het bedrijf nodig heeft om het project uit te voeren, wat er ontbreekt in deze lijst en hoe het de gebreken kan opvullen.
- Vervolgens wordt vastgesteld of de kosten voor het voltooien van het project, inclusief het opvullen van die gebreken, voldoende zullen worden gecompenseerd door verwachte inkomsten om een rendement op de investering te behalen.
- Vervolgens weegt het dit financiële aspect af tegen de doelstellingen van het bedrijf.
We hopen dat we hebben kunnen laten zien hoe je een haalbaarheidsonderzoek moet uitvoeren en de nadelen voor het bedrijf hebben benadrukt van het niet uitvoeren van een dergelijk onderzoek voor de start van een project.